وجود تفاوتهای ژنتیکی در بروز صفات بین دو جنس را میتوان برای تدوین برنامههای کارامدتر ارزیابی ژنتیکی دامها به کار برد. پژوهش کنونی با هدف بررسی وجود دو شکلی جنسی در صفات وزن تولّد، وزن شیرگیری و وزن شش ماهگی برههای نر و ماده نژاد کرمانی و واکاوی ژنتیکی آنها، با استفاده از اطلاعات شجرهای و رکوردهای جمع آوری شده طی سالهای 1372 تا 1392 در ایستگاه اصلاح نژاد گوسفند کرمانی، واقع در شهرستان شهربابک، استان کرمان انجام شد. مقادیر دو شکلی جنسی، که به صورت نسبت میانگین وزن برههای نر به برههای ماده تعریف شد، در زمان تولّد، شیرگیری و شش ماهگی به ترتیب 04/1، 09/1 و13/1 به دست آمدند. از شش مدل حیوانی دو صفته، که ترکیبات مختلف اثرات ژنتیکی افزایشی مستقیم، ژنتیکی افزایشی مادری و محیط دائمی مادری را در بر داشتند، برای واکاوی ژنتیکی دو شکلی جنسی صفات استفاده شد. به این منظور، هر صفت در برههای نر و ماده به عنوان یک صفت مجزا در نظر گرفته شد و مدلهای دو صفتی برازش شده برای هر صفت با معیار اطلاع بیزی (BIC) با هم مقایسه شدند. وراثت پذیری مستقیم وزنهای تولّد، شیرگیری و شش ماهگی در برههای نر به ترتیب 11/0، 35/0 و 32/0 و در برههای ماده به ترتیب 10/0، 36/0 و23/0 برآورد شدند. همبستگیهای ژنتیکی مستقیم بین جنسی برای وزن تولّد، شیرگیری و شش ماهگی در برههای نر و ماده به ترتیب 92/0، 93/0 و 00/1 برآورد شدند. وجود این همبستگیهای ژنتیکی مثبت و بالا نشان داد که صفات مورد بررسی در برههای نر و ماده کرمانی توسط ژنهای مشترک بسیاری کنترل میشوند. همچنین با توجه به وجود همبستگیهای ژنتیکی بین جنسی مثبت و بالا برای صفات مورد بررسی میتوان نتیجه گرفت انتخاب در برههای نر برای صفات مورد مطالعه سبب ایجاد پاسخ همبسته مثبت در برههای ماده نژاد کرمانی میگردد.