%0 Journal Article %T واکاوی ژنتیکی دو شکلی جنسی صفات رشد گوسفند کرمانی %J اصلاح و به‌نژادی دام %I دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان %Z 2645-534X %A مختاری, مرتضی %D 2022 %\ 11/22/2022 %V 2 %N 3 %P 77-85 %! واکاوی ژنتیکی دو شکلی جنسی صفات رشد گوسفند کرمانی %K دو شکلی جنسی %K وراثت پذیری %K صفات رشد %K گوسفند %R 10.22034/bilj.2022.337373.1016 %X وجود تفاوت‌های ژنتیکی در بروز صفات بین دو جنس را می‌توان برای تدوین برنامه‌های کارامدتر ارزیابی ژنتیکی دام‌ها به­ کار برد. پژوهش کنونی با هدف بررسی وجود دو شکلی جنسی در صفات وزن تولّد، وزن شیرگیری و وزن شش ماهگی بره‌های نر و ماده نژاد کرمانی و واکاوی ژنتیکی آن‌ها، با استفاده از اطلاعات شجره‌ای و رکوردهای جمع ­آوری شده طی سال‌های 1372 تا 1392 در ایستگاه اصلاح نژاد گوسفند کرمانی، واقع در شهرستان شهربابک، استان کرمان انجام شد. مقادیر دو شکلی جنسی، که به­ صورت نسبت میانگین وزن بره‌های نر به بره‌های ماده تعریف شد، در زمان تولّد، شیرگیری و شش ماهگی به­ ترتیب 04/1، 09/1 و13/1 به ­دست آمدند. از شش مدل حیوانی دو صفته، که ترکیبات مختلف اثرات ژنتیکی افزایشی مستقیم، ژنتیکی افزایشی مادری و محیط دائمی مادری را در بر داشتند، برای واکاوی ژنتیکی دو شکلی جنسی صفات استفاده شد. به این منظور، هر صفت در بره‌های نر و ماده به­ عنوان یک صفت مجزا در نظر گرفته شد و مدل‌های دو صفتی برازش شده برای هر صفت با معیار اطلاع بیزی (BIC) با هم مقایسه شدند. وراثت­ پذیری مستقیم وزن‌های تولّد، شیرگیری و شش ماهگی در بره‌های نر به ­ترتیب 11/0، 35/0 و 32/0 و در بره‌های ماده به ­ترتیب 10/0، 36/0 و23/0 برآورد شدند. همبستگی‌های ژنتیکی مستقیم بین جنسی برای وزن تولّد، شیرگیری و شش ماهگی در بره‌های نر و ماده به ­ترتیب 92/0، 93/0 و 00/1 برآورد شدند. وجود این همبستگی‌های ژنتیکی مثبت و بالا نشان داد که صفات مورد بررسی در بره‌های نر و ماده کرمانی توسط ژن‌های مشترک بسیاری کنترل می‌شوند. همچنین با توجه به وجود همبستگی‌های ژنتیکی بین جنسی مثبت و بالا برای صفات مورد بررسی می‌توان نتیجه گرفت انتخاب در بره‌های نر برای صفات مورد مطالعه سبب ایجاد پاسخ همبسته مثبت در بره‌های ماده نژاد کرمانی می‌گردد. %U https://bilj.asnrukh.ac.ir/article_161075_2689b0e1c35dadfdd93b39490aab0079.pdf